Υγειονομική απειλή ή πραξικόπημα;

Τους τελευταίους εννιά μήνες ακούμε από όλες τις πλευρές στο δημόσιο διάλογο, πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια φονική πανδημία. Πως μπροστά στη φονικότητα της πανδημίας η νεοφιλελεύθερη ελληνική κυβέρνηση, αλλά και όλες οι λίγο πολύ παρόμοιες κυβερνήσεις στην ΕΕ, αναγκάζεται απρόθυμα να πάρει σκληρά μέτρα, τα οποία όμως κρίνει απαραίτητα. Ακούμε, πως ο βασικός λόγος ύπαρξης των σκληρών μέτρων είναι ότι το κράτος δεν μπορεί να αντέξει τη λαϊκή πίεση και οργή από τις εκατόμβες νεκρών και την κατάρρευση του συστήματος υγείας και έτσι αναγκαστικά υιοθετεί τις πάνω-κάτω σωστές συμβουλές των γιατρών.

Πότε όμως νοιάστηκε ένα κράτος για νεκρούς πολίτες;

Δεκάδες χιλιάδες πεθαίνουν κάθε χρόνο στην Ελλάδα από καρκίνο. Οι περισσότεροι από αυτούς πιθανόν να είχαν σωθεί αν υπήρχε απρόσκοπτη και δωρεάν πρόσβαση σε θεραπείες και φαρμακευτικές αγωγές. Αν δεν χρησιμοποιούνταν ορμόνες στην παραγωγή κρέατος, φυτοφάρμακα και λιπάσματα στη γεωργική παραγωγή και δεν πριμοδοτούνταν η χρήση του ΙΧ ως λύση για τις μετακινήσεις. Όπως επίσης και αν απαγορευόταν η καύση σκουπιδιών και πετρελαιοειδών στη βιομηχανία. Αντί γι’ αυτό ψηφίζουν νόμους εν μέσω πανδημίας, που επιτρέπουν την καύση σκουπιδιών για την παραγωγή ενέργειας και την καθιερώνουν ως τη βασική μέθοδο διαχείρισης απορριμμάτων, γεμίζοντας τον αέρα με διοξίνες και δηλητήρια, ψηφίζουν νόμους που καταργούν την προστασία των περιοχών Natura 2000, επιτρέποντας την καταστροφή του περιβάλλοντος στο όνομα των κατά βούληση επενδυτικών σχεδίων και ενισχύουν με κάθε μέσο τη χρήση ΙΧ ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση ολοένα και επιδεινώνεται. Χιλιάδες άνθρωποι αφήνονται να πεθάνουν κάθε χρόνο για να μπορούν να κερδίζουν 2-3 λόμπι επενδυτών και οι συμμορίες των κυβερνητικών τρωκτικών. Μιλάμε για ένα κράτος που θα κάνει δέκα χρόνια να επισκευάσει ένα δολοφονικό δρόμο που σκοτώνει δεκάδες ετησίως, μέχρι να βρεθεί ο κατάλληλος εθνικός ή τοπικός εργολάβος.

Μέτρα κατά της πανδημίας

Αν τα κράτη νοιάζονται πραγματικά να σώσουν τους πολίτες τους, ας δούμε τι έκανε το ελληνικό κράτος από το Μάρτη έως σήμερα. Με το πρόσχημα της κατάρρευσης του συστήματος υγείας και με την απειλή πως θα κολλήσεις τον ιό στα νοσοκομεία, αποστέρησε εξ αρχής από τους πολίτες του τη δυνατότητα της ιατρικής βοήθειας. Αρρωσταίνεις; Μείνε σπίτι! Εξάλειψε έτσι τη δυνατότητα πρόσβασης στην υποτυπώδη υπάρχουσα δωρεάν περίθαλψη, δηλαδή στα νοσοκομεία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάποιοι πέθαναν από τον ιό ή από άλλες ασθένειες στο σπίτι. Αβοήθητοι. Ενώ άλλοι πήγαν στο νοσοκομείο σε προχωρημένη κατάσταση με μόνη ιατρική επιλογή τη διασωλήνωση και την τεράστια θνησιμότητα, ανεξαρτήτως αιτίας, που συνοδεύει τις εντατικές.

Δεν έκανε καμία πρόσληψη γιατρών, καμία επένδυση σε εργαστήρια ή συστήματα υγείας, δεν έκανε την παραμικρή κίνηση για τη βελτίωση των νοσοκομείων. Παρά τις εκκλήσεις γιατρών, δε μίσθωσε καν κάποια ξενοδοχεία, ώστε να απομονώνονται όσοι έπαιρναν εξιτήριο από τα νοσοκομεία, οι οποίοι συνέχισαν να είναι μεταδοτικοί μετατρέποντας τα σπίτια σε εστίες μετάδοσης. Τυπώθηκαν δις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος της πανδημίας του κορωνοϊού και η ελληνική κυβέρνηση στο πρώτο πράγμα που τα επένδυσε ήταν η αγορά όπλων, οι προσλήψεις χιλιάδων αστυνομικών, ο χρηματισμός του μηχανισμού προπαγάνδας, δηλαδή των ΜΜΕ και οι αναμενόμενες λαμογιές, όπως ο μεγάλος περίπατος και το φιάσκο των σκόιλ ελικικού. Ακόμα και όταν πρόσφατα η κατάσταση ξεπέρασε το απροχώρητο στα νοσοκομεία, η κυβέρνηση κοίταξε να σώσει δύο διαλυμένες και χρεοκοπημένες ιδιωτικές κλινικές νοικιάζοντάς τες, επιβαρύνοντας επιπλέον τα κρατικά ταμεία και το ΕΣΥ αποσπώντας από εκεί ιατρικό προσωπικό.

Φοβάται η κυβέρνηση μήπως καταρρεύσει το σύστημα υγείας;

Τότε γιατί μετά από εννέα μήνες πανδημίας δεν έχει κάνει τίποτα γι’ αυτό; Κατά γενική ομολογία και εμπειρική διαπίστωση, τα νοσοκομεία στην πρώτη καραντίνα, ουσιαστικά εκκενώθηκαν, ήταν πιο άδεια από ποτέ. Ακόμα και οι μονάδες κόβιντ, στην Ελλάδα αλλά και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, λειτουργούσαν στο ρελαντί.

Το ΕΣΥ καταρρέει κάθε χρονιά, με κάμερες ή χωρίς, με κάθε κυβέρνηση, αλλά συνεχίζει να υπάρχει, γιατί δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Κανένας δε νοιάζεται γι’ αυτό. Αν ρίξει κανείς μια ματιά σε δημοσιεύματα πριν δύο, τρία ή και περισσότερα χρόνια, έχει την εντύπωση ότι γράφτηκαν τώρα. Άνθρωποι περίμεναν σε ράντζα για σοβαρές εγχειρήσεις, ακόμα και τραυματίες. Δεκάδες ασθενείς περίμεναν απεγνωσμένα μια διαθέσιμη κλίνη σε ΜΕΘ για να σώσουν τη ζωή τους. Κάθε χρόνο κανένα κυβερνητικό αυτί δεν ιδρώνει. Οι συγκεκριμένοι άλλωστε θέλουν ένα διαλυμένο ΕΣΥ, γιατί έτσι προωθούν ενεργά την ιδιωτική νοσηλεία. Στην ουσία αξιοποιούν δημαγωγικά μία κατάσταση για την οποία είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι, έτσι ώστε να εμπεδωθεί από τον κόσμο ένα κλίμα φόβου και τρομοκρατίας.

Λίγο πριν τη δεύτερη καραντίνα το ΕΣΥ άρχισε πάλι να βγάζει δραματικές κραυγές με 120 άτομα στις ΜΕΘ. Ήταν στα όρια του σύμφωνα με τα ΜΜΕ. Μετά με 180 στα όρια της κατάρρευσης. Στα 250, το ίδιο. 340 συμπολίτες μας διασωληνωμένοι, είμαστε ακόμα στα όρια. 400, 550 και πάει λέγοντας. Ναι, το σύστημα υγείας είναι πλέον με 600 κατειλημμένες ΜΕΘ, φοβερά πιεσμένο, αλλά δεν έγινε και απολύτως τίποτα προκειμένου να μην είναι.

Ενδεικτική σε ό,τι αφορά τις προθέσεις της κυβέρνησης, ήταν και η διαχείρισή της σχετικά με τους καταυλισμούς προσφύγων και των φυλακών.

Παρόλο που ένεκα των εξαιρετικά άθλιων από κάθε άποψη συνθηκών διαβίωσης εκεί, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Λέσβου, της Χίου ή της Ριτσώνας, όπως και σε όλες τις φυλακές της χώρας που αποτελούν τον ορισμό της “υγειονομικής βόμβας” για την καθεστωτική αφήγηση, η κυβέρνηση δεν έκανε απολύτως τίποτα – δεν παρείχε γιατρούς, δυνατότητες τεστ, περίθαλψη, επαρκώς ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Αντίθετα, τους καταδίκασε σε θάνατο. Το ότι αυτός ευτυχώς δεν ήρθε, οφείλεται τόσο στο χαμηλό μέσο όρο ηλικίας, τουλάχιστον στους καταυλισμούς, όσο και ενδεχομένως στη χαμηλή φονικότητα εν γένει του ιού. Ειδικά με τα δεδομένα στην αρχή της επιδημίας, οι χειρισμοί του ελληνικού κράτους ήταν μονόδρομος για τη δημιουργία εκατοντάδων θανάτων και νοσηλειών στις ΜΕΘ, ακριβώς δηλαδή αυτό που υποτίθεται ότι προσπάθησε να αποφύγει.

Ό,τι συνέβη με την ελληνική διαχείριση των προσφύγων και των φυλακισμένων, συνέβη και στην υπόλοιπη Ευρώπη με τα γηροκομεία.

Με ολέθρια δυστυχώς αποτελέσματα. Σε αντίθεση με τις βαλκανικές χώρες, στην κεντρική Ευρώπη οι μη-παραγωγικοί ηλικιωμένοι καταλήγουν πολύ συχνά να περνάνε τα τελευταία χρόνια της ζωής τους σε ένα ίδρυμα. Ενώ λοιπόν, τα ιδρύματα αυτά ήταν υποτίθεται τα πρώτα μέρη που θα έπρεπε να προστατευτούν -κάτι που άλλωστε είναι και σχετικά εύκολο για ένα στοιχειωδώς οργανωμένο κράτος– γρήγορα κατέληξαν κρεματόρια. Οι μισοί νεκροί από την επιδημία προέρχονται από τα γηροκομεία. Πρόκειται για ένα τεράστιο νούμερο, για ένα αδιανόητο θανατικό, για το οποίο τα κράτη ανά τον κόσμο όχι μόνο δεν έκαναν απολύτως τίποτα για να το αποφύγουν, αλλά ορισμένα το βοήθησαν κιόλας, στέλνοντας θετικούς στον ιό ηλικιωμένους από τα νοσοκομεία στα γηροκομεία. Οι εικόνες από γηροκομεία στον Καναδά, την Ισπανία ή την Αυστραλία, με αφυδατωμένους, πεινασμένους ηλικιωμένους στο πάτωμα, ή γεμάτους ακαθαρσίες ήταν πέρα από μια γροθιά στο στομάχι και πλήρως ενδεικτική για το πόσο νοιάζονται τα κράτη γενικά για τη ζωή των πολιτών τους. Μοιάζει σαν τα περισσότερα κράτη να χρησιμοποίησαν τους ηλικιωμένους ως λίπασμα για την εκστρατεία παραγωγής τρόμου.

Οι ξεκάθαρα παράλογοι και χωρίς επιδημιολογική χρησιμότητα, χειρισμοί της ελληνικής κυβέρνησης δεν αποτελούν τοπική ιδιαιτερότητα.

Αλλά αξίζει να αναφερθούν ενδεικτικά κάποιοι από αυτούς. Το κλείσιμο των πάρκων και η απαγόρευση πρόσβασης στα βουνά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δε βγάζει κανένα απολύτως νόημα. Ακόμα και το 1918, στην ισπανική γρίπη, προσπαθούσαν να σώσουν τους ασθενείς βγάζοντάς τους καθημερινά στον ήλιο και στον καθαρό αέρα. Κανείς –μη ανηλεώς χρηματιζόμενος– γιατρός δεν αγνοεί την κομβική σημασία της βιταμίνης D και του καθαρού, μη κλιματιζόμενου αέρα σε κάθε επιδημία ιών του αναπνευστικού. Απαγόρευση κολύμβησης και ψαρέματος, Μάρτιο μήνα. Κλείσιμο με κάγκελα της παραλίας, της μοναδικής πρόσβασης σε άπλετο ανοιχτό χώρο και ήλιο στη Θεσσαλονίκη. Επιβολή μάσκας παντού, ακόμα και όταν κυκλοφορείς μόνος σου στο δρόμο, μέχρι και στη Χαλκιδική μέσα στο αυγουστιάτικο καμίνι. Απαγόρευση κυκλοφορίας και εγκλεισμός των ανθρώπων στους κλειστούς χώρους των σπιτιών τους, με έναν ασταμάτητο καθημερινό βομβαρδισμό τρόμου από τους ειδικούς στις τηλεοράσεις και στις ηλεκτρονικές εφημερίδες, ενώ οι πιο μετριοπαθείς επιδημιολογικές έρευνες αποδίδουν ένα 20% της αύξησης των θυμάτων σε επιδημίες στην εξασθένιση του ανοσοποιητικού, λόγω του στρες και του εγκλεισμού.

Η Αστυνομία είναι, στην πανδημία, το ΕΣΥ της προστασίας μας…¹

Σε μία πανδημία θα περίμενε κανείς να βλέπει παντού γιατρούς και ασθενοφόρα. Αντί αυτού, βλέπουμε μια εικόνα στρατιωτικοποιημένης αστυνόμευσης βγαλμένη από δικτατορικά καθεστώτα. Αστυνομία και περιπολικά σε κάθε δρόμο και γειτονιά. Υπό το πρόσχημα της προστασίας της δημόσιας υγείας, το κράτος έχει κηρυχτεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και κυβερνιέται με διατάγματα, τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Παρότι αρκετά κράτη έχουν χρησιμοποιήσει την “τρομοκρατία” ή την οικονομία ώστε να χειραγωγήσουν τους υπηκόους τους στην αποδοχή της αναγκαιότητας κατεπειγόντων διαταγμάτων, αυτή τη φορά τα δυτικά κράτη, λες και συναγωνίζονται μεταξύ τους για το βαθμό αυταρχισμού, κατήργησαν ακόμα και την ίδια την αρχή του διαχωρισμού μεταξύ εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας που ορίζει το τυπικό πλαίσιο των αστικών δημοκρατιών.

Η ελληνική κυβέρνηση με τη σύμφωνη γνώμη της αντιπολίτευσης, με μεγάλη ευκολία και για “λόγους δημόσιας υγείας” κατήργησε τυπικά το κοινοβούλιο την άνοιξη του 2020 ενώ, σε αναντιστοιχία με τα γενικότερα πιο σκληρά μέτρα του φθινοπώρου, επέλεξε να μη διακόψει τη λειτουργία του, κάτι που δείχνει μια πρόθεση κανονικοποίησης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Υπό το φαινομενικά αθώο πολιτικό σύνθημα της “σωτηρίας κάθε ζωής”, η ελληνική κυβέρνηση έκανε το σύνταγμα κουρελόχαρτο, καθορίζοντας σαν άσκοπη κάθε μετακίνηση που δεν υπόκειται στα 6 νούμερα που πρέπει να επιλέγουμε πριν βγούμε έξω, που δεν υπόκειται δηλαδή στην πειθαρχημένη κινητικότητα που ορίζουν οι ανάγκες του κράτους και του κεφαλαίου κι επιβάλλοντας οποιασδήποτε χουντικής έμπνευσης περιορισμούς των ατομικών και κοινωνικών ελευθεριών, όπως πχ. η καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας τη νύχτα και η υποχρεωτική μασκοφορία στο δημόσιο χώρο.

Μέσω μιας πολεμικής λογικής που στρατιωτικοποιεί τις ανθρώπινες σχέσεις αναγάγοντάς τες σε μολυσματικούς παράγοντες, η ιδιότητα του πολίτη στοιχήθηκε πίσω από την κρατική εξουσία και το ιερατείο της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων, βάζοντας τα θεμέλια για μια πολιτική τάξη βασισμένη στην επιβολή απαγορεύσεων σε ένα σύνολο εξατομικευμένων και παθητικοποιημένων ατόμων που έχουν το Φόβο σαν μοναδικό σημείο της ανά μεταξύ τους συνεκτικότητας. Δεν μας διακατέχει κάποιου είδους νομικός ή ιδεαλιστικός φετιχισμός, υπαγορευμένος από τη δημοκρατική γλώσσα των δικαιωμάτων, όμως αυτό που βιώνουμε στο πετσί μας είναι ένας ιστορικά αδιανόητος περιορισμός της ελευθερίας κίνησης, δηλαδή της πιο στοιχειώδους και πιο αρχετυπικής προϋπόθεσης της ανθρώπινης ελευθερίας ως οντολογικής συνθήκης. Πρόκειται για μια πρωτόγνωρη ιστορικά στέρηση όλων των θεμελίων για μια κοινωνική και πολιτική πράξη˙ πρόκειται για μια υποβάθμιση της ανθρώπινης ζωής, η οποία μετατρέπεται σε απλή βιολογική συνθήκη.

Για να βγούμε από το σπίτι μας για οποιοδήποτε λόγο πρέπει να δίνουμε υπογεγραμμένη αναφορά στο καθημερινό χουντόχαρτο ή να στέλνουμε sms σχετικά με το που θα πάμε και τι θα κάνουμε. Ζούμε ουσιαστικά στην παρανομία, παίζοντας κρυφτό με τα πρόστιμα και τη βία της αστυνομίας, ακόμα και για να δούμε ένα φίλο. Μας επιτρέπεται να βγούμε έξω μόνο για να δουλέψουμε και να αγοράσουμε τα απαραίτητα για να επιβιώσουμε, σαν να είμαστε καταδικασμένοι σε καταναγκαστικά έργα. Οι συγκεντρώσεις και οι πορείες έχουν απαγορευτεί. Ο ιός κολλάει στις πλατείες αλλά όχι από τους τουρίστες, δεν κολλάει στα εργοστάσια, στα λεωφορεία, στο μετρό και τα σχολεία αλλά κολλάει στις οικογενειακές συγκεντρώσεις και σε πάρτι σε σπίτια με φίλους. Τα χαμηλά ποσοστά κρουσμάτων σε μία πόλη είναι επιτυχία των κρατικών σχεδιασμών, ενώ για τις γεμάτες ΜΕΘ στη Θεσσαλονίκη μας λένε πως φταίει η έλλειψη “ατομικής ευθύνης” και η απειθαρχία στα μέτρα. Μονά-ζυγά δικά τους… Με την επιβολή και την εσωτερίκευση του δόγματος της ατομικής ευθύνης που συμβάλει στην ηθικοποίηση του δημόσιου λόγου, όπως και γνωμικών του τύπου όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος, προσπαθούν να καταστήσουν το παράλογο, έλλογο, καταστέλλοντας ενστικτώδεις αντιδράσεις και σκέψεις.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, στο ζόφο ήρθε να προστεθεί και το ρουφιανιλίκι. Οι καταγγελίες για συναθροίσεις σε σπίτια και για “συνωστισμό” σε πλατείες, ο δοσιλογισμός χωρίς κουκούλα, αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας. Πρόσφατα στην Ευαγγελίστρια, μετά από καταγγελία, πιτσιρικάδες μπουζουριάστηκαν επειδή έπαιζαν μπάλα και αντιδράσανε στον έλεγχο της αστυνομίας. Στην πρώτη καραντίνα, ακόμα και “προοδευτικοί” ρουφιάνευαν και στοχοποιούσαν στα εγωκεντρικά κοινωνικά δίκτυα, με φωτογραφίες από μπαλκόνι, οικογένειες χριστιανών που κοινωνούσαν στη ζούλα στην πίσω πόρτα της εκκλησίας. Εναλλακτικές πολιτιστικές φυλλάδες της μεσαίας τάξης συναγωνίζονται τα σαιτ ενημέρωσης ρουφιανεύοντας νέους που κάθονται στην πλατεία Ναυαρίνου χωρίς μάσκες. Τηλεοπτικά δελτία και εκπομπές διασύρουν και στιγματίζουν κόσμο που κάνει πάρτι και συγκεντρώσεις με φίλους στο σπίτι.

Το ελληνικό κράτος όπως και στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επενδύουν σε ΜΜΕ, αστυνόμευση, στρατό και καταστολή, προσλαμβάνουν μπάτσους αντί για γιατρούς, κάνοντάς μας το βίο αβίωτο και ανθυγιεινό σ’ ένα κρεσέντο προπαγάνδας και λογοκρισίας.

Η φονικότητα ενός ιού. Του ιού των μέσων μαζικής ενημέρωσης

Μέσα μαζικής ενημέρωσης, δημοσιογράφοι, γιατροί και κρατικοί υπάλληλοι μας βομβαρδίζουν καθημερινά με εικόνες πολέμου, απειλές και έρευνες για τη φονικότητα του ιού και συνεπώς την αναγκαιότητα των αστυνομικών μέτρων που μας επιβάλουν. Οι εικόνες του Μπέργκαμο με τα στοιβαγμένα σε ρέο φέρετρα υπό τη συνοδεία στρατού, οι πρώτες εκτιμήσεις του Imperial College για 40 εκατομμύρια νεκρών παγκοσμίως, όπως και αυτές του ΠΟΥ για 3,4% ποσοστό θνητότητας, οι ζωντανές νεκροφιλικές μεταδόσεις από το εσωτερικό των ΜΕΘ και οι υπό κατασκευή τάφοι στα κοιμητήρια της Θέρμης, στοίχειωσαν τις μέρες και τις νύχτες μας, αποσκοπώντας να μας πείσουν ότι τα λοκ νταουν και οι απαγορεύσεις είναι αναγκαίες. Στην ημερήσια διάταξη της πρώτης καραντίνας κυριαρχούσαν τα ποσοστά θανάτων, το καλοκαίρι τα κρούσματα, τώρα η ασφάλεια των πολυαναμενόμενων εμβολίων. Τα μαντιλάκια, η αποφυγή χρήσης χρημάτων και τα on-line σεμινάρια για τον καθαρισμό των πλαστικών συσκευασιών από τα σούπερ μάρκετ, διαδέχτηκαν οι οδηγίες για το σωστό πλύσιμο της μάσκας και οι στρατηγικοί σχεδιασμοί για το μαζικό εμβολιασμό που θα μας λυτρώσει από την υποχονδρίαση και τις καθολικές απαγορεύσεις.

Όπως παραδέχτηκε και ο γλυκομίλητος κος Τσιόδρας στην πρώτη καραντίνα, η Ελλάδα έκανε συνειδητά υπερκαταγραφή των θανάτων από κορωνοϊό.2 Είναι πλέον γνωστό πως το φούσκωμα των θανάτων δεν ήταν ευρεσιτεχνία του ελληνικού κράτους, αλλά μία πρακτική που ακολούθησαν τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη με τις ευλογίες του ΠΟΥ.3 Από τις δηλώσεις αξιωματούχων του Βελγίου, πως καταγράφουν όσους έχουν πεθάνει με συμπτώματα παρόμοια με της κόβιντ, χωρίς να επιβεβαιώνουν ότι είναι θετικοί στον ιό, έως την αγγλική υπηρεσία δημόσιας υγείας που αναγκάστηκε να αφαιρέσει 5.377 νεκρούς τους οποίους είχε χρεώσει στον κορωνοϊό. Αποδείχτηκε –μετά από καταγγελίες ερευνητών– ότι κατέγραφε όσους πεθάνανε δύο ή τρεις μήνες αφού είχαν θεραπευτεί από τον ιό, λόγω άλλων αιτιών, όπως καρδιακή προσβολή ή αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ποιός ο λόγος να κάνεις κάτι τέτοιο; Πέρα από την παραποίηση της στατιστικής εικόνας, ποιός είναι ο λόγος σε μια πανδημία να τρομοκρατήσεις με κάθε μέσο τους πολίτες σου; Να επιστρατεύσεις όλους τους δημοσιογράφους και τους ειδικούς ώστε να σπείρουν το φόβο και τον πανικό στους ανθρώπους, ενώ είναι αποδεδειγμένο πως αυτή η πρακτική σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση της θνησιμότητας και στην καταστροφή;

Όποιος επιστήμονας αμφισβητήσει τα μέτρα που επιβάλλονται από τη “μία και μοναδική ορθολογική προσέγγιση” του επιστημονικού κρατικού ιερατείου ή παρεκκλίνει από τις οδηγίες του χρηματοδοτούμενου από τις μεγάλες φαρμακευτικές ΠΟΥ, λοιδορείται, συκοφαντείται και τελικά η άποψή του εξαφανίζεται μέσω της λογοκρισίας του youtube και των fact checkers. Όμως το έδαφος είχε ήδη προλειανθεί και μάλιστα από νωρίς. Ενάμιση μήνα προτού κηρύξει ο ΠΟΥ τη νόσο του νέου κορωνοϊού σε πανδημία, είχε ήδη μιλήσει (από τις 2 Φλεβάρη) για “ινφοδημία” (πληροφοριοδημία), δηλαδή “επιδημία της παραπληροφόρησης”. Δυο μέρες μετά, facebook, twitter και google και συντόμως και η amazon, άρχισαν να συνεργάζονται με τον ΠΟΥ, προκειμένου να επισημαίνεται και ακολούθως να αφαιρείται περιεχόμενο που παραβιάζει την πολιτική περιεχομένου σχετικά με “παραπληροφόρηση που οδηγεί σε σωματική βλάβη”.4

Πρόκειται για μια συντονισμένη προπαγανδιστική εκστρατεία όπου η υπερπροβολή ακροδεξιών και παράλογων θεωριών ή ερμηνειών ως μοναδικών αντιφωνιών στο κυρίαρχο αφήγημα της κορωνο-τρομοκρατίας, επιτελεί ρόλο συσκότισης και προληπτικής λογοκρισίας κάθε πραγματικά κριτικής αμφισβήτησης του βαθύτερου πυρήνα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Σ’ αυτό το πλαίσιο, διανύοντας το λεγόμενο “2ο κύμα της πανδημίας”, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη το ότι ο ίδιος ο ΠΟΥ –μέσα από δηλώσεις στελεχών του και μέσα από τα δελτία που δημοσιεύει– θεωρεί την ινφοδημία το ίδιο επικίνδυνη με αυτή καθεαυτή την πανδημία του κορωνοϊού, ίσως και περισσότερο επικίνδυνη, με τη σκέψη ότι καλλιεργεί “δυσπιστία για τις κυβερνήσεις, τις αρχές δημόσιας υγείας και την επιστήμη”.5 Μέσα Δεκέμβρη και ήδη έχει διοργανωθεί το 3ο διαδικτυακό συνέδριο του ΠΟΥ για την ινφοδημία, με καλεσμένους δημοσιογράφους του BBC κι αντικείμενο «τη “διόρθωση” και την “προετοιμασία” της απάντησης των μίντια στην ινφοδημία» και την «αναζήτηση γνώμης που θα βοηθήσει το σχηματισμό του μέλλοντος της δημοσιογραφίας κατά τη διάρκεια της επόμενης πανδημίας»!6 Παράλληλα, κι άλλοι υπερεθνικοί οργανισμοί, όπως η ΕΕ, ευθυγραμμίζονται στον “αγώνα για τη σωστή παρουσίαση των γεγονότων”,7 σε μια προσπάθεια αυστηροποίησης των κριτηρίων συμμετοχής σε μια “υγιή” δημόσια σφαίρα, η οποία θα είναι εχθρική στα επιχειρήματα που δεν καλύπτονται απ’ την ομπρέλα της κυρίαρχης ορθολογικότητας.

Σ’ ένα τέτοιο κρεσέντο προπαγάνδας και λογοκρισίας, όποιος άνθρωπος τολμήσει να αμφισβητήσει την καθεστωτική αφήγηση για την “υγειονομική κρίση” και να κάνει πολιτική κριτική, όποιος αμφισβητήσει την ορθότητα και το κύρος της ιατρικής του καθεστώτος, του ΠΟΥ και άρα των μεγάλων φαρμακευτικών εταιριών, κατηγορείται αυτόματα ως συνωμοσιολόγος, ακροδεξιός ή ψεκασμένος και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να διωχτεί για προτροπή σε ανυπακοή.8 Αντιμετωπίζεται η αμφισβήτησή του δηλαδή, ως ενέργεια που θέτει σε κίνδυνο τη συλλογική ασφάλεια και ως εκ τούτου καθίσταται ποινικά κολάσιμη. Πορείες και συγκεντρώσεις χιλιάδων ανθρώπων ενάντια στα μέτρα απαγόρευσης σε Βερολίνο, Λονδίνο, Ισπανία και Ιταλία είτε αποκρύπτονται, είτε όταν αυτό δεν είναι δυνατόν, συκοφαντούνται ως συγκεντρώσεις αρνητών, ακροδεξιών και φλατέρθερς, ακόμα και υποκινούμενων από την ιταλική μαφία!

Μήπως γι’ αυτό η πρώτη κίνηση που έκανε η ελληνική κυβέρνηση την άνοιξη ήταν να χρηματίσει με κάποια εκατομμύρια τα ΜΜΕ αντί για το σύστημα υγείας; Μήπως γι’ αυτό από τις αρχές καλοκαιριού σύσσωμα τα ΜΜΕ και οι δημοσιογράφοι έχουν επιδοθεί σε μία τέτοια σφοδρή επίθεση απέναντι σε όσους αμφισβητούν τη φονικότητα ή τα αστυνομικά μέτρα κατά της πανδημίας; Χρειάζεται η απειλή των διώξεων, του στιγματισμού και των προστίμων για να πείσουν οι ειδικοί τον κόσμο πως ένας ιός είναι τόσο επικίνδυνος και φονικός; Χρειάζεται ο διπλασιασμός του προστίμου για να πείσεις κάποιον ότι πρέπει να τηρήσει τα “υγειονομικά μέτρα” για να προστατεύσει τη ζωή του; Παρά τον τρόμο και τις συνεχείς υποδείξεις που ξερνάν τα ΜΜΕ εδώ και μήνες, μια μεγάλη μερίδα του κόσμου, για διαισθητικούς, θρησκευτικούς, πολιτικούς ή άλλους λόγους, εξακολουθεί να αμφισβητεί την καθεστωτική αφήγηση σχετικά με τον κορωνοϊό και την πανδημία. Και απ’ ότι φαίνεται δεν είναι οι μόνοι – ο ιός είναι τόσο θανατηφόρος που και ο ίδιος ο πρωθυπουργός και η σύζυγός του ρισκάρουν τη ζωή τους για να κάνουν ποδήλατο στο βουνό και να φωτογραφηθούν δίπλα σε 4-5 άλλους σπορτσμεν, χωρίς καμία προστασία…

Είναι όντως φονικός ο ιός;

Τα τελευταία εκατό χρόνια είναι η πρώτη φορά που η απειλή μίας επιδημίας οδηγεί στην ομηρία εκατομμυρίων ανθρώπων. Είναι η πρώτη φορά που φυλακίζονται στα σπίτια τους υγιείς, υπό την απειλή υψηλών προστίμων από την κυβέρνηση και τρόμου από τα ΜΜΕ. Μήνες τώρα, έρευνες πολλών επιδημιολόγων υποστηρίζουν ότι ο ιός προκαλεί σοβαρές παρενέργειες κυρίως σε ανθρώπους ηλικίας άνω των 70 ετών και σε ανθρώπους νεότερους με σοβαρά προβλήματα υγείας. Αντίστοιχα κυμαίνονται και οι περιπτώσεις θνητότητας, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία, ένα 80% των φορέων του ιού, δεν πρόκειται να εμφανίσουν κανένα σοβαρό σύμπτωμα. Παρά το διαπιστωμένο και ομολογημένο από κρατικούς υπαλλήλους φούσκωμα, η γενική θνησιμότητα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έως τώρα, εκτός από την Αγγλία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, δείχνει πως δεν ξεπέρασε το μέσο όρο των τελευταίων ετών. Μπορεί να τον ξεπεράσει στο μέλλον; Ίσως. Είναι ο νέος κορωνοϊός πολύ πιο μεταδοτικός από τις εποχιακές γρίπες; Ναι, είναι. Και αυτή είναι και η επικινδυνότητα του˙ οπότε ναι, πρέπει να φροντίσουμε και να βρούμε τρόπους ώστε να προστατεύσουμε τους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες γενικότερα. Δε δικαιολογεί όμως σε καμία περίπτωση την επιβολή πραξικοπημάτων, την ισοπέδωση των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Η πανδημία της ασιατικής γρίπης του 1957 υπολογίζεται ότι είχε 1 με 4 εκατομμύρια θύματα. Το ίδιο και αυτή του 1968-69, που την ονόμασαν τότε γρίπη του Χονγκ Κογκ. Αν αναλογιστούμε και το διπλάσιο πληθυσμό που κατοικεί στη γη σήμερα, το νούμερο θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερο. Παρόλα αυτά, ποτέ δεν ακούσαμε τίποτα για τις εν λόγω πανδημίες. Έχουν γραφτεί τόνοι βιβλίων για τη “χρονιά της παγκόσμιας έκρηξης” και δεν έτυχε να διαβάσουμε καμία αναφορά. Στο Woodstock συνωστίστηκαν 400.000 άτομα και μετέδιδαν ο ένας στον άλλο οτιδήποτε μπορεί να μεταδοθεί. Μόνο στη Γαλλία πέθαναν 31.000 άνθρωποι σε διάστημα δύο μηνών. Μαρτυρίες γιατρών σε νοσοκομεία της Νίκαιας λένε πως δεν είχανε χρόνο για να απομακρύνουν τις σορούς. Τις στοιβάζανε στο πίσω δωμάτιο των ΜΕΘ. Λένε πως έφθαναν άνθρωποι στα νοσοκομεία σε φορεία σε απελπιστική κατάσταση. Πως πέθαιναν άνθρωποι όλων των ηλικιών, 20άρηδες, 30άρηδες, 40άρηδες, όπως και μεγαλύτεροι από πνευμονική αιμορραγία. Κανένα πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες της εποχής, κανένα κυβερνητικό μέτρο, κανένα σκάνδαλο, ούτε καν ιατρικός συναγερμός. Μήπως η διαφορά με το σήμερα είναι πως η ευαισθησία των κυβερνήσεων απέναντι στο θάνατο έχει αλλάξει; Ή πως το κράτος δεν πρόκειται να αντέξει τη λαϊκή πίεση και την οργή από τις εκατόμβες νεκρών και την κατάρρευση του συστήματος υγείας; Κατηγορηματικά όχι. Μόνο κρατικοί αξιωματούχοι, ακριβοπληρωμένα στελέχη φαρμακευτικών και επενδυτές στον κλάδο της πληροφορικής θα μπορούσαν να ισχυριστούν κάτι τέτοιο, χωρίς να κινδυνεύουν να αυτογελιοποιηθούν.

Η αποτυχία των λοκ νταουν

Οι χώρες που έκαναν τα πιο σκληρά λοκ νταουν είχαν και τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Στην Ελλάδα, ενώ έχουμε μπει εδώ και εφτά εβδομάδες στη δεύτερη καραντίνα, ακόμα πιο σκληρή από την πρώτη, με καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τις 9 και επιβολή μάσκας παντού, ανακοινώνουν περίπου εκατό θανάτους καθημερινά τον τελευταίο μήνα. Στη Θεσσαλονίκη και την Κοζάνη, ενώ μας φορέσανε μάσκες και μας “κλείσανε” πριν τη δεύτερη πανελλαδική καραντίνα, τα κρούσματα συνεχώς αυξάνονται και τα νοσοκομεία εξακολουθούν να βρίσκονται στο κόκκινο, σε ένα κρασάρισμα διαρκείας. Πράγμα που σημαίνει ότι ο κόσμος κόλλησε τον ιό και τον μεταδίδει κανονικότατα και εν μέσω καραντίνας. Ναι μεν, αλλά τι θα γινόταν αν δεν είχαμε καραντίνα; Πόσους νεκρούς θα είχαμε; Πώς θα προστατεύσουμε το ΕΣΥ;

Καταρχάς το ΕΣΥ υπάρχει για να προστατεύει εμάς και όχι εμείς το ΕΣΥ. Δεν είναι λίγοι οι γιατροί και οι επιστήμονες που εξακολουθούν να υποστηρίζουν πως, έναντι των καταστρεπτικών λοκ νταουν, η λύση του προβλήματος βρίσκεται στην αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Πως στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, η προληπτική και θεραπευτική αγωγή της νόσησης με κόβιντ μπορεί να ληφθεί σπίτι με παρακολούθηση από οικογενειακό γιατρό. Δε χρειάζεται δηλαδή, ούτε οι άνθρωποι να πεθαίνουν στο σπίτι τους αβοήθητοι, ούτε να “επιβαρύνουν” τα νοσοκομεία διασπείροντας τον ιό και κολλώντας θανατηφόρα υπερανθεκτικά νοσοκομειακά μικρόβια.

Κατά δεύτερο λόγο, σχετικά με το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, καλό θα ήτανε να αναλογιστούμε πριν κάνουμε αυτή την ερώτηση τα συνολικά θύματα που θα προκύψουν, τώρα αλλά και σε βάθος χρόνου, από όλες τις αιτίες μαζί και όχι μόνο από τον κορωνοϊό για τα οποία ευθύνονται οι απαγορεύσεις. Να αναλογιστούμε τη θνητότητα και τη νοσηρότητα που θα προκύψει από την απαγόρευση του 80% των προγραμματισμένων χειρουργείων, την κατάργηση και την μετατροπή σε κόβιντ όλων των τμημάτων των νοσοκομείων. Καθώς επίσης τη θνητότητα, τη νοσηρότητα, το κοινωνικό και ψυχολογικό κόστος που θα προκύψει από τον εξαναγκαστικό εγκλεισμό μας στα τσιμεντένια κλουβιά που αποκαλούμε σπίτια, μόνοι ή με ανθρώπους που μπορεί να μην έχουμε επιλέξει, από την ενδοοικογενειακή βία, την ανεργία, τη διαστροφή της μετατροπής του σπιτιού μας σε χώρο εργασίας και διασκέδασης συνάμα, την καχυποψία απέναντι στον άλλο, το φόβο απέναντι στις κοινωνικές σχέσεις και τις κοινωνικές επαφές.

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση δεν βλέπει τον ιό ως μια απειλή την οποία θέλει να αντιμετωπίσει. Ότι η αιτία των σκληρών μέτρων που επιβάλλουν τα κράτη στους υπηκόους τους δεν είναι η υγεία. Ότι το δίλημμα ή με την υγεία ή με την οικονομία, είναι στην ουσία ένα δίλημμα κενό περιεχομένου, ένα ψευτοδίλημμα.

Προσπαθούν να μας πείσουν ότι θυσιάζουν την οικονομία για χάρη της υγείας

Η παραγωγή και η κατανάλωση όμως δε σταμάτησε να λειτουργεί. Οι βιομηχανίες και τα εργοστάσια συνεχίζουν να παράγουν και να λειτουργούν, τα σούπερ μάρκετ και οι λαϊκές είναι γεμάτα από κόσμο, οι εταιρίες παροχής υπηρεσιών και εκπαίδευσης δουλεύουν από το σπίτι. Τα μεγάλα ηλεκτρονικά καταστήματα κάνουν χρυσές δουλειές, ενώ η κορωνοτρομοκρατία και τα λοκ νταουν εκτίναξαν τους χρηματοπιστωτικούς δείκτες στους κλάδους της πληροφορικής, της υγείας και της ιδιωτικής ασφάλειας.

Η νέα “οικονομική κρίση” έχει τους δικούς της νικητές και ηττημένους μέσα στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό. Το κλείσιμο της βιομηχανίας του ελεύθερου χρόνου, το πάγωμα της τουριστικής και πολιτιστικής βιομηχανίας, το κλείδωμα του κλάδου του επισιτισμού, το λουκέτο εκατοντάδων μικρομεσαίων καταστημάτων και τα επιδόματα στη νέα στρατιά ανέργων που θα προκύψει από την υποχρεωτική εφαρμογή των νέων τεχνολογιών της πληροφορικής, αποτελούν τα απαραίτητα συστατικά στοιχεία για την εφαρμογή της πολιτικής του βασικού εγγυημένου εισοδήματος. Την απαραίτητη δηλαδή μαγιά για να συντελεστεί το νέο πλιάτσικο από τους ανθρώπους του κεφαλαίου και των εταιριών, με την υποτίμηση της εργασίας, την επιβολή νέων νόμων ενάντια στους εργαζόμενους και εν τέλει την υποτίμηση της καθημερινής ζωής των ανθρώπων.

Πράγματι ιδιαίτερα κερδοφόρα τμήματα του καπιταλισμού υπόκεινται σοβαρές ζημιές. Αλλά αυτό δε συνέβαινε και με κάθε “δημιουργική καταστροφή” ενός πολέμου, με κάθε βιομηχανική επανάσταση; Τα ίδια τα ιερατεία της χρηματοπιστωτικής αγοράς εξέφραζαν την ολοένα και αυξανόμενη ανησυχία τους για μια οικονομία φουσκωμένη όσο δεν πάει άλλο τα τελευταία χρόνια. Κανείς δε μνημονεύει τα εκτροφεία αλόγων ή τα εργοστάσια και τα μηχανουργεία των ατμομηχανών, τα οποία εξόντωσε ο μαύρος χρυσός. Με την εξόρυξη δεδομένων να είναι ο μαύρος χρυσός του 21ου αιώνα, την τεχνολογία 5g και το συνδεόμενο με αυτή internet of things να αποτελούν μια βιομηχανική επανάσταση από μόνα τους, ο καπιταλισμός δε θα θυσιάσει λεπτό από την ξέφρενη πορεία του για να θρηνήσει το airbnb, ή τον κλάδο του πολιτισμού και του επισιτισμού με την υφιστάμενη μέχρι τώρα λειτουργία τους.

Ο ιός αποτελεί την τέλεια αφήγηση, μία “φυσική καταστροφή”, ένα τσουνάμι, το οποίο παρουσιάζεται ως η αιτία για τη “μεγαλύτερη οικονομική ύφεση του 21ου αιώνα”, την οποία θα πρέπει να βάλουμε όλοι πλάτες για να ξεπεράσουμε…

Είναι ξεκάθαρο ότι ο ιός δεν είναι η αιτία, ούτε και η αφορμή, αλλά ο καταλύτης για τη βίαιη καπιταλιστική αναδιάρθρωση και κυρίως, για την επιβολή από το Κράτος και το Κεφάλαιο, μιας νέας πραγματικότητας, η οποία απαιτεί μέσω των νέων τεχνολογιών την πλήρη διαφάνεια και τον απόλυτο έλεγχο απέναντι στη συμπεριφορά μας, στις δραστηριότητες της καθημερινής μας ζωής, αλλά και στο ίδιο μας το σώμα. Το έδαφος ήτανε ήδη στρωμένο. Η εργαλειοποίηση του ιού και ο τρόμος απέναντί του είναι ο καταλύτης για το πραξικόπημα του ψηφιακού κόσμου στο όνομα της “προστασίας της δημόσιας υγείας”, για την απότομη γιγάντωση της ψηφιακής διαμεσολάβησης και τη βίαιη επιτάχυνση στην αλλαγή του τρόπου που αντιλαμβανόμαστε τους άλλους ανθρώπους, τις κοινωνικές σχέσεις και εν τέλει την ίδια τη ζωή.

Σε αυτή τη νέα κανονικότητα καλούμαστε να φοράμε μάσκα και να κρατάμε τις απαραίτητες αποστάσεις από τους άλλους, να χρησιμοποιούμε κάρτες αντί χρημάτων, να εργαζόμαστε και να καταναλώνουμε από τον υπολογιστή του σπιτιού μας, να επικοινωνούμε και να κοινωνικοποιούμαστε μέσω των φορητών, φορετών ή οικιακών συσκευών μας. Η τηλεργασία, η τηλεκατανάλωση, η τηλεκπαίδευση και οι τηλεδιασκέψεις φαίνεται πως ήρθανε για να μείνουν, αφού η απουσία της άμεσης επαφής και των φυσικών αποστάσεων προσφέρει μία άνευ προηγουμένου αύξηση της παραγωγικότητας για τις επιχειρήσεις και μία τεράστια δεξαμενή δεδομένων για τον καθολικό και εξατομικευμένο έλεγχο των κοινωνικών σχέσεων, ηθών, συμπεριφορών και άρα του κέρδους που παράγεται από αυτές. Η βιομηχανία των συνεδρίων ήταν από τις πρώτες που “προσαρμόστηκαν”, ενώ σειρά έχει πάρει και η βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου και του πολιτισμού, με τις πρώτες επί πληρωμή διαδικτυακές συναυλίες και πολιτιστικά φεστιβάλ να έχουν ήδη πραγματοποιηθεί.

Η υπόθεση του υποχρεωτικού εμβολιασμού, έμμεσου ή δια νόμου, και η συζήτηση για το ψηφιακό “υγειονομικό διαβατήριο”, πέρα από τα εύλογα ερωτήματα ασφάλειας των εμβολίων και βιοηθικής που εγείρουν, θέτουν στο επίκεντρο την ανάδυση ενός νέου ολοκληρωτισμού. Η εκβιαστική απαίτηση Κράτους και Κεφαλαίου για την πλήρη διαφάνεια των υπηκόων του, ώστε να απαλλαχθούν από τα δεσμά των απαγορεύσεων των υγειονομικών μέτρων, φέρνει στο επίκεντρο ένα καθολικό ψηφιακό φακέλωμα στο όνομα της “υγειονομικής ασφάλειας”. Θα πρέπει να παρέχουμε δηλαδή ανά πάσα στιγμή, πέρα από δεδομένα για τις κοινωνικές μας σχέσεις και συμπεριφορές, που κάποιοι ήδη δυστυχώς το κάνουμε χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε, και αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το ίδιο μας το σώμα, ποια εμβόλια έχουμε κάνει και γιατί όχι, τι αρρώστιες έχουμε περάσει και τι φάρμακα παίρνουμε. Θα πρέπει να επιδεικνύουμε το ψηφιακό διαβατήριο υγείας σε μια νέα ιατρική αστυνομία (που δεν είναι ανάγκη να φοράει μπλε στολές) ώστε να μπορούμε να ταξιδέψουμε. Ίσως δούμε πολύ σύντομα, να απαιτηθεί η χρήση του για να μπορούμε να μπούμε στον χώρο εργασίας μας, να μείνουμε σε ένα ξενοδοχείο ή να παρευρεθούμε σε μια συναυλία.

Η νέα πραγματικότητα, εγκαθίσταται με φρενήρεις ρυθμούς και είναι γεμάτη μονοκαλλιέργεια τροφής, ψυχαγωγίας και ενημέρωσης, γεμάτη εταιρίες, βιογενετικό έλεγχο, επιτήρηση και πολύ –και διαρκή– αρρώστια.

 

  1. Δήλωση Υπουργoύ Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, 17 Νοέμβρη 2020
  2. «…εμείς κάναμε μια ακόμα υπερβολή Οποιοσδήποτε πέθαινε από ή με covid καταγραφόταν σα να πέθαινε από covid. Θυμάμαι, για παράδειγμα, μια εγκεφαλική αιμορραγία Το να έχεις covid δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πεθαίνεις από τον covid. Εμείς το καταγράφουμε σα να πεθαίνεις από τον covid. Το βάζαμε, δηλαδή, μέσα στην κοινή δεξαμενή.» Ενημέρωση Υπ. Υγείας 4 Μαΐου 2020
  3. βλ. World Health Organization, (2020) “International guidelines for certification and classification (coding) of COVID -19 as cause of death: Based on ICD, International Statistical Classification of Diseases”, 16 Απριλίου 2020

  4. βλ. ενδεικτικά τις δηλώσεις εκπροσώπων ορισμένων social media και του ΠΟΥ, οι οποίες αναφέρονται στα δημοσιεύματα “Facebook, Twitter and Google take steps to stop spread of coronavirus conspiracy theories” (ABC News, 31/1/2020), “As coronavirus misinformation spreads on social media, Facebook removes posts” (Reuters, 1/2/2020) και “W.H.O. Fights a Pandemic Besides Coronavirus: An “«Infodemic»” (The New York Times, 6/2/2020)

  5. βλ. το δελτίο του ΠΟΥ: Coronavirus update 43 . “Infodemic management & the COVID-19 pandemic”, 29/11/2020, σελ. 8. Βλ. επίσης και τη δήλωση του γενικού διευθυντή του ΠΟΥ στη σελ.7.

  6. βλ. το σημείωμα της 2/12/2020 του ΠΟΥ (και των συνδιοργανωτών BBC-Media Action και Internews) στην πρόσκληση συμμετοχής στο 3rd Virtual Global WHO Infodemic Management – Media and Journalism track, “Whole-of-Society Challenges and Solutions to Respond to Infodemics”

  7. βλ. την κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής & του ύπατου εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: «Αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης για την COVID-19 – Αγώνας για τη σωστή παρουσίαση των γεγονότων», Βρυξέλλες, 10/6/2020

  8. Στις 4 Αυγούστου, o Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, έδωσε εντολή στην Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος να αποστείλει στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών υλικό αναρτήσεων στο διαδίκτυο προς ενημέρωση και ποινική αξιολόγηση, προκειμένου να διερευνηθεί αν έχουν τελεστεί αξιόποινες πράξεις όπως η διασπορά ψευδών ειδήσεων και η διέγερση σε ανυπακοή.